शेअर बाजाराच्या अटी समजून घेणे: नवशिक्यांसाठी मार्गदर्शक

लेखक: डॉ. धर्मेंद्र पंढरीनाथ मुल्हेरकर

शेअर बाजार ही एक गतिमान परिसंस्था आहे जिथे प्रत्येक क्षणी लाखो व्यवहार होतात, प्रत्येक व्यवहार अद्वितीय संकल्पना, विश्लेषण आणि धोरणांद्वारे चालवला जातो. नवीन गुंतवणूकदारांसाठी, ही संज्ञा समजून घेतल्याने गुंतवणूक अधिक माहितीपूर्ण आणि धोरणात्मक बनू शकते. चला सोप्या भाषेत स्पष्ट केलेल्या काही प्रमुख शेअर बाजार संज्ञांबद्दल जाणून घेऊया.

तारीख – १६/०७/२०२५

१. बैल बाजार

बुल मार्केट हे वरच्या दिशेने झेप घेणाऱ्या बुलसारखे असते. हा असा काळ असतो जेव्हा शेअर्सच्या किमती सातत्याने वाढत असतात आणि गुंतवणूकदारांचा आत्मविश्वास जास्त असतो. या काळात, आशावाद बाजाराला चालना देत असल्याने खरेदीची क्रिया वाढते.

२. बेअर मार्केट

याउलट, मंदीचा बाजार हा अस्वलाच्या घसरणीसारखा असतो. जेव्हा शेअरच्या किमती सतत घसरतात तेव्हा असे घडते, ज्यामुळे गुंतवणूकदारांमध्ये अनिश्चितता आणि भीती निर्माण होते. बाजारात अस्थिरता येत असल्याने विक्रीचे प्रमाण वाढते.

३. आयपीओ (प्रारंभिक सार्वजनिक ऑफरिंग)

आयपीओ म्हणजे जेव्हा एखादी कंपनी भांडवल उभारण्यासाठी पहिल्यांदाच आपले शेअर्स जनतेला ऑफर करते. हा एक महत्त्वाचा टप्पा आहे, ज्यामुळे दररोज गुंतवणूकदारांना कंपनीचा काही भाग खरेदी करता येतो.

४. सेन्सेक्स आणि निफ्टी

हे भारतातील दोन प्रमुख शेअर बाजार निर्देशांक आहेत. सेन्सेक्सबॉम्बे स्टॉक एक्सचेंज (BSE) शी जोडलेले, 30 प्रमुख कंपन्यांच्या कामगिरीचा मागोवा घेते. निफ्टीनॅशनल स्टॉक एक्सचेंज (NSE) शी जोडलेले, ५० कंपन्यांच्या कामगिरीचे प्रतिबिंबित करते.

५. इंट्राडे ट्रेडिंग

इंट्राडे ट्रेडिंगमध्ये एकाच ट्रेडिंग दिवसात शेअर्स खरेदी आणि विक्री केली जाते. ही एक उच्च-जोखीम, उच्च-बक्षीस धोरण आहे जी चपळ गुंतवणूकदारांसाठी योग्य आहे जे बाजारातील हालचालींवर त्वरित कारवाई करू शकतात.

६. लाभांश

जर तुमच्याकडे एखाद्या नफ्यात असलेल्या कंपनीचे शेअर्स असतील, तर ती कंपनी तिच्या नफ्यातील काही भाग तुमच्यासोबत शेअर करू शकते. या पेमेंटला अ म्हणतात लाभांश, शेअरहोल्डर असल्याबद्दल बक्षीस.

७. ब्लू चिप कंपन्या

या आर्थिकदृष्ट्या स्थिर, सातत्याने नफा मिळवणाऱ्या आणि विश्वासार्ह कंपन्या आहेत. उदाहरणांमध्ये आयटीसी, इन्फोसिस आणि रिलायन्स सारख्या दिग्गज कंपन्या समाविष्ट आहेत, ज्या त्यांच्या मजबूत बाजारपेठेतील प्रतिष्ठेसाठी ओळखल्या जातात.

८. पोर्टफोलिओ

पोर्टफोलिओ म्हणजे तुमच्या सर्व गुंतवणुकीचा संग्रह, ज्यामध्ये स्टॉक, म्युच्युअल फंड, बाँड आणि इतर मालमत्तांचा समावेश आहे. ते बाजारात तुमच्या आर्थिक होल्डिंगचे प्रतिनिधित्व करते.

निष्कर्ष

शेअर बाजार सुरुवातीला कठीण वाटू शकतो, परंतु या संज्ञा समजून घेतल्याने आत्मविश्वासपूर्ण गुंतवणुकीचा पाया रचला जातो. शिस्त, संशोधन आणि संयम यांच्या मदतीने, तो संपत्ती निर्मितीसाठी एक रोमांचक आणि संरचित मार्ग बनतो. आर्थिक साक्षरता या मूलभूत संकल्पना समजून घेण्यापासून सुरू होते.

– डॉ. धर्मेंद्र मुल्हेरकर

१TP५TStockMarket १TP५TIगुंतवणूक १TP५TFआर्थिक साक्षरता १TP५Tबुलमार्केट १TP५Tइअरमार्केट १TP५TIPO १TP५TSensex १TP५TNifty १TP५TIntradayट्रेडिंग १TP५Tडिव्हिडंड १TP५Tब्लूचिप १TP५Tपोर्टफोलिओ १TP५Tफायनान्स १TP५Tवेल्थक्रिएशन